Dyddiadau Ursula – Allan o’i Pharth Cysurus

Cofnod arall gan Ursula, o’r dosbarth yn Aberteifi. Yr wythnos hon, mae hi’n mentro i gyfarfod Cymdeithas Ceredigion, i gael blas ar “Gymraeg go iawn”. A beth yw “comfort zone” yn y Gymraeg, tybed?

Allan o’r parth cysurus – Dewr neu ffôl?

Dydd Gwener diwethaf es i i Gymdeithas Ceredigion yng Nghaffi Emlyn yn Tanygroes.

Edrychais ymlaen at gwrdd â phobl newydd a siarad Cymraeg.

Yn y dechrau prynais docyn am y noson nid am flwyddyn. Roedd y caffi yn llawn o bobl ac roedden nhw i gyd yn siarad Cymraeg. Dim Saesneg o gwbl!


Roedd rhaid i fi wrando’n galed iawn ond doeddwn i ddim yn deall popeth wrth gwrs!

Dw i’n cofio rhai geiriau a brawddegau:

Gwarchod
Dweud y gwir
Blodau sych
Mae rhwybeth yn y cegin
Mari Lwyd
Croeso pawb

Ond ni ddeallais ddigon- gobeithio deall mwy bob mis.

Cyn i fi adael prynais docyn am y flwyddyn gyfan. Dw i’n mynd yn ôl bob mis i ddysgu a gwrando ar Gymraeg go iawn! (hefyd oherwydd y pryd Nadolig)

Eisteddais wrth ymyl dwy fenyw hyfryd iawn. Naethon ni sgwrsio ac dw i’n edrych ymlaen at gwrdd â nhw eto’r mis nesaf.

Gyrrais adref a theimlo’n ddewr iawn, nid yn ffôl!

Pleser o’r Mwyaf – Dr Rhiannon Ifans

Pleser o’r Mwyaf


Dr Rhiannon Ifans 
yw’n siaradwr gwadd ar ddydd Sadwrn, 30 Tachwedd (11.00am-12.30pm, Y Man a’r Lle Aberteifi, tocynnau £5 wrth y drws), pan fydd yn traddodi ei dewis o bum darn o lenyddiaeth Gymraeg.
Enillodd Rhiannon y Fedal Rhyddiaith yn Eisteddfod Genedlaethol 2019 gyda’i nofel Ingrid.

Cafodd ei magu ar fferm Carreg Wian ym mhlwyf Llanidan, Ynys Môn, a’i haddysgu yn Ysgol Gynradd Gaerwen ac Ysgol Gyfun Llangefni. Yna treuliodd sawl blwyddyn yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, yn astudio iaith a llenyddiaeth Gymraeg, gan werthfawrogi dysg a deallusrwydd eithriadol Geraint Gruffydd a gallu creadigol anghyffredin Bobi Jones. Erbyn hyn mae Rhiannon Ifans yn arbenigo ym meysydd astudiaethau gwerin a llenyddiaeth ganoloesol. Yn 1980 cyhoeddodd gyda’i gŵr, Dafydd, ddiweddariad o chwedlau’r Mabinogion; yn gynharach eleni cyhoeddodd Red Hearts and Roses? Welsh Valentine Songs and Poems.

Llawenydd ei bywyd oedd cael magu tri mab, Gwyddno, Seiriol ac Einion, ac wrth wneud hynny bu’n ysgrifennu cyfrolau i blant ac yn golygu’n llawrydd pan oedd yr hwyl yn taro. Enillodd Wobr Tir na n-Og yn 2000 am ei chyfrol Chwedlau o’r Gwledydd Celtaidd ac am yr eildro yn 2003 am ei chyfrol Dewi Sant; cyrhaeddodd Owain Glyndŵr: Tywysog Cymru restr fer Gwobr Tir na n-Og yn 2001. Ar ôl i’r plant dyfu’n hŷn, dychwelodd i fyd y brifysgol gan weithio’n gyntaf ym maes Beirdd y Tywysogion ac yna ym maes Beirdd yr Uchelwyr. Wedi hynny treuliodd ddeuddeng mlynedd hapus yn Gymrawd Tucker ym Mhrifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant.

Mae’n byw ers blynyddoedd lawer ym Mhenrhyn-coch yn ardal Aberystwyth, ac mae’n teithio’n rheolaidd i Gaerdydd i warchod ei hŵyr Trystan a’i hwyres Greta Mair, ac i’r Almaen pan mae amser yn caniatáu.

Ocsiwn Cymdeithas Waldo

Cymdeithas Waldo Williams

Ocsiwn ‘Llên a chelf a llun a chân’

Ddydd Sadwrn 16eg mis Tachwedd yn Ysgol y Frenni, Crymych SA41 2QH. Drysau ar agor am 9yb.

Cyfle i brynu gwaith gan arlunwyr, beirdd a llenorion Cymru.
(Yr elw at weithgareddau Cymdeithas Waldo).

Mae rhestr hir iawn o roddion a fydd yn yr ocsiwn – cliciwch yma i weld y rhestr lawn.


Waldo Williams Society

Auction ‘Literature and art and picture and song’

On Saturday 16th November at Ysgol y Frenni, Crymych SA41 2QH. Doors open at 9am.

An opportunity to buy works by Welsh artists, poets and writers.

(Proceeds to support the activities of the Waldo Society).

There’s a very long lihttp://www.waldowilliams.com/?lang=enst of donations that will be in the auction – click here to see the list.

Dyddiadur Ursula – Taith i Gaerdydd

Cofnod arall gan Ursula, o’r dosbarth yn Aberteifi. Yr wythnos hon, mae hi wedi bod i’r brifddinas…

Aethon ni i Gaerdydd fore Mawrth. Cyn i ni yrru i Gaerdydd aethon ni i Abertawe i gael aciwbigo a chinio hyfryd mewn bwyty Sbaenaidd. Pam aethon ni i Gaerdydd? Wel, aethon ni i gwrdd â Chomisiynydd Pobl Hŷn Cymru yn y Senedd. Cyfarfod am hanner awr wedi saith gyda’r nos, cawsom fwffe braf iawn ac roedd y noson yn ddiddorol iawn.

Heléna Herklots yw’r Comisiynydd ac mae hi’n gweithio’n galed iawn i sicrhau taw Cymru yw’r lle gorau yn y byd i bobl sy’n heneiddio.

Mae Cymru yn ffodus iawn i gael Comisiynydd, hi yw’r wlad gyntaf yn y byd i gael un. Heléna yw’r trydydd un.

Y peth anhygoel yw bod ganddi bobl o wahanol asiantaethau yn gweithio gyda’i gilydd. Mae’r broblem yr un peth i bawb.

Mae hi’n gobeithio dod i Aberteifi yn fuan i gwrdd â phobl yma. Mae gan hen bobl wahanol broblemau yma i Gaerdydd.

Arhoson ni mewn gwesty ar bwys y Senedd a chodi am chwech o’r gloch i gyrraedd y dosbarth Cymraeg cyntaf yn Aberteifi.

Dyddiadur Ursula – Ymwelydd o China

Cofnod arall gan Ursula, o’r dosbarth yn Aberteifi.

Yr haf hwn cawson ni ymwelwyr o bell. Suhua oedd fy myfyriwr bedair blynedd ar bymtheg yn ôl ac roedd hi’n byw gyda ni fel lletywr. Aeth yn ôl i China a chollon ni gysylltiad.

Mae ei merch Fei Fei yn mynd i’r ysgol yn Lloegr nawr ac mae Suhua’n dod i’w gweld yn ystod y gwyliau.

Ym mis Awst llogodd gar a gyrru o Ganolbarth Lloegr i Orllewin Cymru i’m gweld – cawson ni lawer o hwyl a llawer o newyddion i’w cyfnewid.

Mae Fei Fei yn ferch glyfar iawn ac yn siarad tair iaith yn barod.
Gofynnais iddi: “Wyt ti eisiau dysgu ychydig o Gymraeg?”
“Ydw” meddai.
Wel – dechreuon ni gyda rhifau o un i ddeg ond anghofiodd hi wyth a naw. Felly roedd yn rhaid i’w draig Gymraeg fach goch helpu – mae’r ddraig fach hon yn hudol ac yn rhugl mewn Cymraeg!

Cyn iddi fynd adref rhoddais lyfr bach iddi – TEACH YOUR DOG WELSH. Mae hi’n siarad Cymraeg gyda’i chi nawr!

Diolch eto Ursula!

Dyddiadur Ursula

Mae Ursula yn dysgu gyda ni yn Aberteifi – mae hi wedi wneud un flwyddyn o ddosbarthiadau Mynediad hyd yn hyn, ac yn awyddus iawn i ymarfer ei Chymraeg. Dyma (gyda’i chaniatâd, a dim ond tamaid bach o gywiriadau gen i) yw’r darn mae hi wedi anfon ata i yr wythnos diwetha.

Ursula a Myrddin, y ci

Tridiau ym mis Awst

Dydd Mercher:

Aethon ni i Abertawe i gael aciwbigo am hanner awr wedi deg. Cyn i ni fynd i’r gwersyllfa roedd rhaid i ni gael cinio a casglu pethau o gemydd yn Gaerfyrddyn. Cyrhaeddon ni Lanllwnu, ar ôl i ni yrru ar draws yr mynyddoedd, am bedwar o’r gloch a dechreuon ni ein gwyliau byr.

Roedd hi’n oer a bwrw glaw ond doedd dim ots roedden ni mewn pod glampio.

Dydd Iau:

Mae hi’n neis iawn heddi – heulog a twym! Dw i ddim wedi codi tan tua deg o’r gloch- ron i’n cysgu’n hir iawn! Ar ôl i ni gael brecwast es i am dro gyda Myrddin yn y cae – siaradodd â defaid a triodd dal cwningad. Roedd e’n rhy araf.

Dim ffôn, dim teledu a dim cyfrifiadur – amser hapus!!

Dydd Gwener:

Ar ôl i ni gael brecwast pacion ni ein car i fynd adre. Roedd y tywydd yn ddiflas a bwrw glaw yn drwm. Ar y ffordd aethon ni i Gwmtudu i weld y morloi. Gwelon ni forlo gwryw ond dim morlo benyw. Yn fuan bydd morloi bychain ar y traeth! Ac yna aethon ni siopa, yn ddiflas! Yn anffodus rhaid i ni fwyta. Gyda’r nos, roedd rhaid i ni gynllunio ein gwaith ar gyfer y tri mis nesaf.

Diolch Ursula! Cofiwch bod croeso i unrhywun sy’n dysgu Cymraeg gyda ni i anfon “gwaith cartre” fel hyn er mwyn ei rannu gyda’r dysgwyr eraill. Gobeithio y bydd hyn yn eich ysbrydoli i ysgrifennu rhagor yn y Gymraeg.

Cerddwyr Cylch Teifi – Uwchben Llandudoch – 12 Hydref 2019

Cerddwyr Cylch Teifi: 12 Hydref 2019
Uwchlaw Llandudoch
Arweinydd: Terwyn Tomos

Byddwn yn gadael maes parcio Capel Blaenwaun, Llandudoch (SN 161 448; Cod post: SA43 3JL) am 10:30. 

Y Daith:  Taith gylch o ryw 3 milltir, tua dwy awr, ar lwybr ceffylau ac yn bennaf ar heolydd tawel. Ar ôl ymweliad ag adfeilion yn y coed cyfagos byddwn yn cerdded lan y llwybr ceffylau heibio Fferm Penwaun ac wedyn ar hyd y ffordd galed heibio Trenewydd i gyfeiriad Waunwhiod cyn mynd i lawr Cwm Degwel i groesffordd Pen-cwm lle trown i’r dde ac yn ôl i’r maes parcio. Efallai y tociwn ychydig ar y daith drwy groesi’r caeau rhwng ffermydd Penwaun a Colwyn. Dim sticlau; esgyniad: 280 troedfedd (yn bennaf wrth gerdded y llwybr ceffylau); ychydig o fwd ar ôl tywydd gwlyb yn enwedig wrth y gatiau ar y llwybr ceffylau (ac ar y caeau os awn ni ar eu traws); fel arfer rhaid cadw cŵn ar dennyn (defaid a cheffylau).

Pwyntiau o ddiddordeb: hanes sy’n gysylltiedig â Rhos Gerdd (enw’r adfeilion);  hanes Mallt Williams o blas Pantsaeson, cymwynaswraig fawr i’r Gymraeg yn lleol a chenedlaethol; brwydr Llandudoch (rhwng y Cymry a’r Normaniaid rywle yn yr ardal hon); bedyddfan awyr agored Blaenwaun; golygfeydd godidog.

Cymdeithasu dros luniaeth wedyn: y Cartws neu Dafarn y Ferry yn Llandudoch.


Cerddwyr Cylch Teifi Walkers: 12 October 2019
Above St. Dogmaels
Leader: Terwyn Tomos

We’ll leave Capel Blaenwaun car park, St Dogmaels (SN 161 448; Postcode: SA43 3JL) at 10:30.

The Walk: A circular walk of about 3 miles, about two hours, on a bridleway and mostly on quiet roads. After a visit to ruins in the nearby woods we will walk up the bridleway past Penwaun Farm and then along the hard road past Trenewydd towards Waunwhiod before going down Cwm Degwel to the Pencwm crossroads where we’ll turn right and back to the car park. We may shorten the walk a bit by crossing the fields between Penwaun and Colwyn farms. No stiles; ascent: 280 feet (mainly when walking the bridleway); a little mud after wet weather especially at the gates on the bridleway (and on the fields if we go across them); as usual, dogs must be kept on a lead (because of sheep and horses).

Points of interest: the history associated with Rhos Gerdd (name of the ruins); the story of Mallt Williams of Pantsaeson mansion, who was a great benefactor of the Welsh language locally and nationally; the battle of St. Dogmaels (between the Welsh and the Normans somewhere in this area); Blaenwaun outdoor baptism pool; magnificent views.

Socializing for refreshments afterwards: the Coach House or the Ferry Inn in St Dogmaels.

Eisteddfod Llandudoch

[Lawrlwytho’r rhaglen yma]

Mai 18fed, 2019 – Neuadd Llandudoch

Cystadlaethau ar gyfer dysgwyr. (Noddir gan Dysgu Cymraeg Sir Benfro)

Rhif 67 : Cystadleuaeth lwyfan i ddysgwyr o Lefel Mynediad hyd at Lefel Uwch –  darllen darn y bydd mis o amser i’w baratoi.

Dyma’r darn i’w ddarllen:

Clychau Cantre’r Gwaelod
(J.J.Williams)

O dan y môr a’i donnau,
Mae llawer dinas dlos
Fu’n gwrando ar y clychau
Yn canu gyda’r nos;
Trwy ofer esgeulustod
Y gwyliwr ar y tŵr
Aeth clychau Cantre’r Gwaelod
O’r golwg dan y dŵr.

Pan fyddo’r môr yn berwi
A’r corwynt ar y don,
A’r wylan wen yn methu
Cael disgyn ar ei bron;
Pan dyr y don ar dywod
A tharan yn ei stŵr,
Mae clychau Cantre’r Gwaelod
Yn ddistaw dan y dŵr.

Ond pan fo’r môr heb awel
A’r don heb ewyn gwyn,
A’r dydd yn marw’n dawel
Ar ysgwydd bell y bryn,
Mae nodau pêr yn dyfod,
A gwn yn eithaf siŵr.
Fod Clychau Cantre’r Gwaelod
I’w clywed dan y dŵr.

(Lawrlwytho’r geiriau fel Word doc.)