Pleser o’r Mwyaf – Dr Rhiannon Ifans

Pleser o’r Mwyaf


Dr Rhiannon Ifans 
yw’n siaradwr gwadd ar ddydd Sadwrn, 30 Tachwedd (11.00am-12.30pm, Y Man a’r Lle Aberteifi, tocynnau £5 wrth y drws), pan fydd yn traddodi ei dewis o bum darn o lenyddiaeth Gymraeg.
Enillodd Rhiannon y Fedal Rhyddiaith yn Eisteddfod Genedlaethol 2019 gyda’i nofel Ingrid.

Cafodd ei magu ar fferm Carreg Wian ym mhlwyf Llanidan, Ynys Môn, a’i haddysgu yn Ysgol Gynradd Gaerwen ac Ysgol Gyfun Llangefni. Yna treuliodd sawl blwyddyn yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, yn astudio iaith a llenyddiaeth Gymraeg, gan werthfawrogi dysg a deallusrwydd eithriadol Geraint Gruffydd a gallu creadigol anghyffredin Bobi Jones. Erbyn hyn mae Rhiannon Ifans yn arbenigo ym meysydd astudiaethau gwerin a llenyddiaeth ganoloesol. Yn 1980 cyhoeddodd gyda’i gŵr, Dafydd, ddiweddariad o chwedlau’r Mabinogion; yn gynharach eleni cyhoeddodd Red Hearts and Roses? Welsh Valentine Songs and Poems.

Llawenydd ei bywyd oedd cael magu tri mab, Gwyddno, Seiriol ac Einion, ac wrth wneud hynny bu’n ysgrifennu cyfrolau i blant ac yn golygu’n llawrydd pan oedd yr hwyl yn taro. Enillodd Wobr Tir na n-Og yn 2000 am ei chyfrol Chwedlau o’r Gwledydd Celtaidd ac am yr eildro yn 2003 am ei chyfrol Dewi Sant; cyrhaeddodd Owain Glyndŵr: Tywysog Cymru restr fer Gwobr Tir na n-Og yn 2001. Ar ôl i’r plant dyfu’n hŷn, dychwelodd i fyd y brifysgol gan weithio’n gyntaf ym maes Beirdd y Tywysogion ac yna ym maes Beirdd yr Uchelwyr. Wedi hynny treuliodd ddeuddeng mlynedd hapus yn Gymrawd Tucker ym Mhrifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant.

Mae’n byw ers blynyddoedd lawer ym Mhenrhyn-coch yn ardal Aberystwyth, ac mae’n teithio’n rheolaidd i Gaerdydd i warchod ei hŵyr Trystan a’i hwyres Greta Mair, ac i’r Almaen pan mae amser yn caniatáu.

Ocsiwn Cymdeithas Waldo

Cymdeithas Waldo Williams

Ocsiwn ‘Llên a chelf a llun a chân’

Ddydd Sadwrn 16eg mis Tachwedd yn Ysgol y Frenni, Crymych SA41 2QH. Drysau ar agor am 9yb.

Cyfle i brynu gwaith gan arlunwyr, beirdd a llenorion Cymru.
(Yr elw at weithgareddau Cymdeithas Waldo).

Mae rhestr hir iawn o roddion a fydd yn yr ocsiwn – cliciwch yma i weld y rhestr lawn.


Waldo Williams Society

Auction ‘Literature and art and picture and song’

On Saturday 16th November at Ysgol y Frenni, Crymych SA41 2QH. Doors open at 9am.

An opportunity to buy works by Welsh artists, poets and writers.

(Proceeds to support the activities of the Waldo Society).

There’s a very long lihttp://www.waldowilliams.com/?lang=enst of donations that will be in the auction – click here to see the list.

Cerddwyr Cylch Teifi – Uwchben Llandudoch – 12 Hydref 2019

Cerddwyr Cylch Teifi: 12 Hydref 2019
Uwchlaw Llandudoch
Arweinydd: Terwyn Tomos

Byddwn yn gadael maes parcio Capel Blaenwaun, Llandudoch (SN 161 448; Cod post: SA43 3JL) am 10:30. 

Y Daith:  Taith gylch o ryw 3 milltir, tua dwy awr, ar lwybr ceffylau ac yn bennaf ar heolydd tawel. Ar ôl ymweliad ag adfeilion yn y coed cyfagos byddwn yn cerdded lan y llwybr ceffylau heibio Fferm Penwaun ac wedyn ar hyd y ffordd galed heibio Trenewydd i gyfeiriad Waunwhiod cyn mynd i lawr Cwm Degwel i groesffordd Pen-cwm lle trown i’r dde ac yn ôl i’r maes parcio. Efallai y tociwn ychydig ar y daith drwy groesi’r caeau rhwng ffermydd Penwaun a Colwyn. Dim sticlau; esgyniad: 280 troedfedd (yn bennaf wrth gerdded y llwybr ceffylau); ychydig o fwd ar ôl tywydd gwlyb yn enwedig wrth y gatiau ar y llwybr ceffylau (ac ar y caeau os awn ni ar eu traws); fel arfer rhaid cadw cŵn ar dennyn (defaid a cheffylau).

Pwyntiau o ddiddordeb: hanes sy’n gysylltiedig â Rhos Gerdd (enw’r adfeilion);  hanes Mallt Williams o blas Pantsaeson, cymwynaswraig fawr i’r Gymraeg yn lleol a chenedlaethol; brwydr Llandudoch (rhwng y Cymry a’r Normaniaid rywle yn yr ardal hon); bedyddfan awyr agored Blaenwaun; golygfeydd godidog.

Cymdeithasu dros luniaeth wedyn: y Cartws neu Dafarn y Ferry yn Llandudoch.


Cerddwyr Cylch Teifi Walkers: 12 October 2019
Above St. Dogmaels
Leader: Terwyn Tomos

We’ll leave Capel Blaenwaun car park, St Dogmaels (SN 161 448; Postcode: SA43 3JL) at 10:30.

The Walk: A circular walk of about 3 miles, about two hours, on a bridleway and mostly on quiet roads. After a visit to ruins in the nearby woods we will walk up the bridleway past Penwaun Farm and then along the hard road past Trenewydd towards Waunwhiod before going down Cwm Degwel to the Pencwm crossroads where we’ll turn right and back to the car park. We may shorten the walk a bit by crossing the fields between Penwaun and Colwyn farms. No stiles; ascent: 280 feet (mainly when walking the bridleway); a little mud after wet weather especially at the gates on the bridleway (and on the fields if we go across them); as usual, dogs must be kept on a lead (because of sheep and horses).

Points of interest: the history associated with Rhos Gerdd (name of the ruins); the story of Mallt Williams of Pantsaeson mansion, who was a great benefactor of the Welsh language locally and nationally; the battle of St. Dogmaels (between the Welsh and the Normans somewhere in this area); Blaenwaun outdoor baptism pool; magnificent views.

Socializing for refreshments afterwards: the Coach House or the Ferry Inn in St Dogmaels.

Eisteddfod Llandudoch

[Lawrlwytho’r rhaglen yma]

Mai 18fed, 2019 – Neuadd Llandudoch

Cystadlaethau ar gyfer dysgwyr. (Noddir gan Dysgu Cymraeg Sir Benfro)

Rhif 67 : Cystadleuaeth lwyfan i ddysgwyr o Lefel Mynediad hyd at Lefel Uwch –  darllen darn y bydd mis o amser i’w baratoi.

Dyma’r darn i’w ddarllen:

Clychau Cantre’r Gwaelod
(J.J.Williams)

O dan y môr a’i donnau,
Mae llawer dinas dlos
Fu’n gwrando ar y clychau
Yn canu gyda’r nos;
Trwy ofer esgeulustod
Y gwyliwr ar y tŵr
Aeth clychau Cantre’r Gwaelod
O’r golwg dan y dŵr.

Pan fyddo’r môr yn berwi
A’r corwynt ar y don,
A’r wylan wen yn methu
Cael disgyn ar ei bron;
Pan dyr y don ar dywod
A tharan yn ei stŵr,
Mae clychau Cantre’r Gwaelod
Yn ddistaw dan y dŵr.

Ond pan fo’r môr heb awel
A’r don heb ewyn gwyn,
A’r dydd yn marw’n dawel
Ar ysgwydd bell y bryn,
Mae nodau pêr yn dyfod,
A gwn yn eithaf siŵr.
Fod Clychau Cantre’r Gwaelod
I’w clywed dan y dŵr.

(Lawrlwytho’r geiriau fel Word doc.)

Cerddwyr Cylch Teifi – Ardal Wdig

Cerddwyr Cylch Teifi: 11 Mai 2019
Ardal Wdig
Arweinydd: Dafydd Davies

Byddwn yn gadael maes parcio (di-dâl) ‘Harbour Village’, Wdig (SM947 388; Cod post: SA64 0DX) am 10:30. Nid prif faes parcio’r pentref yw hwn: o gyfeiriad y fferi, trowch i’r chwith wrth y gyffordd uwchlaw a bron yn syth i’r dde (troad siarp lan y bryn); mae arwydd ffordd i’r maes parcio ar y chwith ar ôl rhyw hanner milltir.

Y Daith: Taith gylch o ryw 2½ milltir, tua dwy awr, ar lwybrau a thraciau yn ardal Wdig a Llanwnda. O’r maes parcio byddwn yn dilyn llwybrau i’r gogledd ac yna i’r gorllewin heibio Fferm Ciliau i gyrraedd Llanwnda cyn dychwelyd ar heol lonydd a thrac i’r maes parcio. Esgyniad: tua 150 o droedfeddi. 7 sticil.

Pwyntiau o ddiddordeb: Hanes glaniad byddin y Ffrancod yn 1797, Siambr Gladdu Garn Wen a phentref Llanwnda.

Cymdeithasu dros luniaeth wedyn: Y Rose and Crown, Wdig (efallai bydd angen talu i barcio’n agos wrth Orsaf y Rheilffordd).


Cerddwyr Cylch Teifi Walkers: 11 May 2019
Goodwick Area
Leader: Dafydd Davies

We’ll leave the ‘Harbour Village’ (free) car park, Goodwick (SM947 388; Postcode: SA64 0DX) at 10:30. This is not the main car park of the village: from the ferry, turn left at the junction above and almost straight to the right (sharp bend up the hill); there is a road sign to the car park on the left after about half a mile.

The Walk: A circular walk of approximately 2½ miles, about two hours, on paths and tracks in the Goodwick and Llanwnda area. From the car park we’ll follow paths to the north and then to the west past Ciliau Farm to reach Llanwnda before returning on a quiet road and a track to the car park. Ascent: about 150 feet. 7 stiles.

Points of interest: The history of the French landing of 1797, the Garn Wen Burial Chamber and the village of Llanwnda.

Socialising over refreshments afterwards: The Rose and Crown, Goodwick (there may be a charge to park nearby at the Railway Station).

[Llun: “Wdig ac Abergwaun” gan nat morris ar Flickr.]

Sgwrs gan John y Graig

Nos Fercher 8 Mai, Neuadd Aber-porth, 7.30

Sgwrs gan John Davies (John y Graig) am ei fagwraeth yn Aber-porth yn y 1920au

Elw at Gronfa Leol Eisteddfod Genedlaethol 2020
£3 wrth y drws. Te a choffi.


A talk in Welsh about his upbringing in Aber-porth in the 1920s, to raise funds for the National Eisteddfod 2020

Sesiwn Barlys, Aberteifi

27 Ebrill 2019

Sesiwn Barlys – yn dathlu Dydd Sadwrn Barlys traddodiadol Aberteifi. Dewch i fwynhau cwmni ffrindiau, cwrw a diodydd lleol ac adloniant gan Ail Symudiad, Côr Corlan a Bois y Frenni.

Mae tocynnau ar gael o siop y Castell, neu arlein fan hyn.

Mae Castell Aberteifi am gynnig gostyngiad o 50% i’r rhai sy’n dysgu Cymraeg gyda ni yn Nhŷ Cadwgan. Cystylltwch â Philippa ar 01239 654561 neu pgg@aber.ac.uk i gael côd arbennig i’w ddefynddio wrth archebu eich tocynnau.


27 April 2019

Sesiwn Barlys – celebrating Cardigan’s traditional Barley Saturday. Come and enjoy the company of friends, local beers and drinks as well as entertainment from Ail Symudiad, Côr Corlan and Bois y Frenni.

Tickets are available from the Castle shop, or online here.

Cardigan Castle is offering a 50% discount to those learning Welsh with us at Tŷ Cadwgan. Contact Philippa on 01239 654561 or pgg@aber.ac.uk for a special code to use when booking your tickets.

Cerddwyr Cylch Teifi – Llambedr Pont Steffan

Cerddwyr Cylch Teifi: 13 Ebrill 2019 – Llanbedr Pont Steffan

Arweinydd
: Gillian Jones

Byddwn yn gadael maes parcio Clwb Rygbi, Heol y Gogledd, Llambed (SN578 486; Cod post: SA48 7HZ) am 10:30.*

Y Daith: Taith gylch ychydig tua thair milltir ar dir gwastad gan orffen erbyn 1:00 fan bellaf. Gadael y maes parcio ar fin y dre a mynd drwy gampws y Brifysgol i’r llwybr at lannau Afon Teifi, cyn troi i’r gogledd ar draws caeau i gyrraedd y briffordd (palmant) a strydoedd y dre sy’n arwain yn ôl i’r man cychwyn. Mae’r rhan fwyaf o’r daith ar lwybrau troed cadarn ond efallai bydd ychydig o fwd ar ôl glaw wrth groesi’r caeau.

Sticlau: dim.

Pwyntiau o ddiddordeb: Hanes (3 plasty, 3 afon, 3 addoldy) a byd natur yr ardal.

Cyfle i gymdeithasu dros luniaeth wedyn: Caffi’r Sosban Fach (sawl opsiwn arall).

Rhannwch geir, os gwelwch yn dda, i arbed yr amgylchedd, yn enwedig os ydych yn dod o bell; os yw’n gyfleus, trefnwch gyda ffrindiau i fynd i faes parcio’r Farchnad Wartheg yng Nghastellnewydd Emlyn erbyn 9:30 i wneud hynny. Ni fydd yr arweinwyr yn trefnu hyn.

Cofiwch mai chi sy’n gyfrifol am eich diogelwch eich hunain ac felly darllenwch fanylion y daith i sicrhau eich bod yn gallu ei chyflawni heb oedi’n ormodol, a dewch â dillad addas. (Mae rhagor o nodiadau am ddiogelwch yn y Rhaglen bapur ac yma ar wefan Pethe Cylch Teifi. Gofynnwch os nad oes copi gyda chi, neu edrychwch ar y blog.)

Cofiwch hefyd fod dysgwyr yn dod i gerdded gyda’r grŵp er mwyn cael cyfle i sgwrsio â Chymry lleol. Da chi, agorwch sgwrs â nhw pan allwch. Diolch yn fawr.



Cerddwyr Cylch Teifi Walkers: 13 April 2019 – Lampeter

Leader: Gillian Jones

We’ll leave the Rugby Club car park, North Road, Lampeter (SN578 486; Postcode: SA48 7HZ) at 10: 30.

The Walk: A circular walk of about three miles on level ground, finishing by 1:00 at the latest. Leaving the car park on the edge of the town and going through the University campus to the path leading to the banks of the River Teifi, before turning north across fields to reach the main road (pavement) and the streets of the town leading back to the starting point. Most of the walk is on firm footpaths but there may be some mud after rain when crossing the fields.

Stiles: none.

Points of interest: History (3 mansions, 3 rivers, 3 places of worship) and the natural history of the area.
A chance to socialize over refreshments: Sosban Fach Café (several other options).

Please share cars to save the environment, especially if you come from afar; if convenient, you could arrange with friends to go to the Cattle Market car park in Newcastle Emlyn by 9:30 to do this. This won’t be organized by the leaders.

Remember that you are responsible for your own safety, and so read the details of the walk to ensure that you are able to complete it without too much delay, and bring suitable clothing. (There are more notes about safety in the paper Programme, and on the Pethe Cylch Teifi website.) Please ask if you don’t have a copy.

Remember too that Welsh will be the language of the walk, so if you are beginning to learn you may not be able to follow much of what is said but it is an ideal opportunity to use all the Welsh you have learned and you can ask others to give you the gist – but please try to avoid using ‘English-only’ in any conversation.